از علت تا درمان اگزمای پوست سر در کودکان

اگزمای پوست سر در کودکان و نوزادان

اگر دیدید که نوزادتان به شکلی مکرر و مداوم در حال خاراندن سر یا پیشانی خود است، ممکن است به انواع عارضه‌های پوستی دچار شده باشد. خارش‌هایی که روی سر به مدت زیادی ادامه پیدا می‎ کنند و پوست سر را خشک، قرمز و پوسته پوسته می‎ کنند اگزما هستند. از هر ده کودک، یکی دچار اگزمای پوست کف سر می‏ شود.

بیشتر کودکان و نوزادانی که دچار خارش پوست سر می‎ شوند اگزما دارند. اگزما پوست سر را خشک و حساس می‎ کند و یک پوست خشک به راحتی دچار شوره می‏ شود، بنابراین در کودکانی که اگزمای سر دارند شوره هم دیده می‎ شود. اگزمای کف سر یا سبورئیک درماتیت در نقاطی از بدن اتفاق می ‏افتد که غدد چربی زیادی دارند، نقاطی مثل کف سر، بینی و پشت کمر. در نوزادان این عارضه بیشتر در سر دیده می‎‏ شود.

وقتی سن نوزاد بالاتر برود، علائم اگزمای سر معمولا به شوره خلاصه می‎ شوند. دلیل دقیق اگزمای کف سر در نوزادان و کودکان مشخص نیست اما خیلی از متخصصان می‎ گویند که ترکیبی از ژنتیک، مخمرهای طبیعی بدن، عوامل محرک شیمیایی مثل شامپو یا صابون و هوای سرد و خشک باعث ایجاد این بیماری (در پی ترشح بیش از اندازه غدد چربی) می‏ شود. در نوزادان خیلی کم سن و سال، ممکن است هورمون‎‏ های بدن مادر موجب ایجاد اگزما روی پوست سر بشوند.1
 

علائم اگزما پوست سر

ریختن پوسته های سفید یکی از بارزترین علائم اگزمای پوست سر است.

اگزمای پوست سر گاهی اوقات درماتیت سبورئیک می باشد که با نام شوره ی سر شناخته شده و نسبتا رایج است. اگزمای پوست سر ممکن است با خارش، قرمزی و التهاب همراه بوده و درمان آن به مراتب سخت تر از کنترل علائم اگزما در سایر نقاط سر و بدن می باشد و هرچند کنترل علائم امکان پذیر است اما بطور کامل قابل درمان نیست.
 
همچنین این بیماری اگر در نوزادان زیر 3 ماه مشاهده شود اغلب بین 6 تا 12 ماهگی برطرف می شود اما احتمال بروز علائم پس از دوران بلوغ زیاد می باشد.

بطور دقیق اطلاعات علمی در این زمینه وجود ندارد اما بنظر می رسد استرس، هورمون ها و بیماری های متفاوتی می توانند باعث بروز این بیماری شوند و مردان مقداری بیشتر از زنان با اگزمای پوست سر روبرو می شوند.

البته یک سری شرایط دیگر مانند تضعیف سیستم ایمنی و سیستم عصبی بدن مانند ابتلا به پارکینسون و HIV ، بیماری های پوستی مانند پسوریازیس، اکنه و روزاسه و یا آلرژی، آسم و تب یونجه احتمال ابتلا به اگزمای پوست سر را افزایش می دهند.

سبوم نوعی مخمر است که روی پوست زندگی کرده و توسط غدد چربی ترشح می شود. تولید زیاد سبوم باعث چرب شدن پوست سر و رشد قارچ طبیعی بنام مالاسزیا شده که شوره ی سر را ایجاد می کند و پاسخ ایمنی بدن به چنین شرایطی باعث بروز بثورات پوسته پوسته بر روی سر می شود.2

چه عواملی منجر به خشکی پوست سر در نوزادان می‌شوند؟

یکی از انواع رایج خشکی پوست سر در نوزادان، عارضه‌ای به نام کلاه گهواره‌ (cradle cap) است که به آن، «درماتیت سبورئیک یا درماتیت سبوره در نوزادان» هم گفته می‌شود. اگرچه علت دقیق کلاه گهواره مشخص نیست، اما باور بر این است که می‌توان آن را به ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی نسبت داد. این عارضه همچنین گاهی اوقات به دلیل رشد بیش از حد قارچ «مالاسزیا» در سبوم (چربی) زیر پوست رخ می‌دهد.

یکی از انواع رایج خشکی پوست سر در نوزادان، عارضه‌ای به نام کلاه گهواره‌ (cradle cap) است که به آن، «درماتیت سبورئیک یا درماتیت سبوره در نوزادان» هم گفته می‌شود. اگرچه علت دقیق کلاه گهواره مشخص نیست، اما باور بر این است که می‌توان آن را به ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی نسبت داد.

کلاه گهواره سبب پوسته‌های ضخیم و چرب روی پوست سر می‌شود، که ممکن است رنگ‌ آن‌ها از سفید تا زرد متغیر باشد. اگر نوزادتان به کلاه گهواره مبتلا باشد، ممکن است در سایر قسمت‌های چرب بدن مانند زیر بغل، کشاله‌ی ران و گوش‌ها هم دچار این پوسته‌ها شود. کلاه گهواره سبب خارش نمی‌شود و نوزاد شما را اذیت نمی‌کند.

شوره‌ی سر هم می‌تواند سبب خشکی پوست سر شود. شوره‌ی پوست سر نوزاد، یک نوع درماتیت سبورئیک در نوزادان است. برخلاف کلاه گهواره، شوره‌ی سر سفید و خشک بوده و گاهی اوقات سبب خارش می‌شود. ممکن است شوره‌ی سر، علت ژنتیکی داشته باشد. اگر والدین پوست خشکی داشته باشند، ممکن است پوست نوزاد هم خشک شود.

شستن بیش از حد پوست نوزاد سبب شوره‌ی سر نمی‌شود. اما اگر نوزادتان به شوره‌ سر مبتلا است، بهتر است تعداد دفعات شست‌وشوی پوست سر او را کاهش دهید. برای پیشگیری از بدتر شدن خشکی، به جای شست‌وشوی روزانه، پوست سر نوزادتان را یک روز در میان بشویید. توجه داشته باشید که آب و هوای سرد و رطوبت کم هم می‌توانند شوره‌ی سر را بدتر کنند.

آلرژی هم یکی دیگر از عواملی است که می‌تواند سبب خشکی پوست سر در نوزادان شود، هرچند این عامل نسبت به سایر عوامل، شیوع کمتری دارد. اگر خشکی پوست سر نوزادتان با بثورات پوستی قرمز و خارش‌دار همراه بود، ممکن است علت آن آلرژی باشد.3
 

درمان اگزمای سر در کودکان

بهتر است برای بررسی دقیق خارش یا حساسیت پوست سر کودک به دکتر پوست مراجعه کنید و بعد از آن اقدام‎ مناسب را انجام دهید. اگر اگزما دلیل این حساسیت است، فعلا از مواد محرک و معطل روی پوست سر استفاده نکنید و حتی شامپویی که استفاده می‏کنید را متوقف کنید (از پزشک بپرسید با چه شامپویی باید پوست سر کودک را تمیز کنید).

بدن کودک را مرطوب نگه دارید، برای این کار می ‏توانید در خانه یک دستگاه بخور کوچک قرار بدهید. داروهای مختلفی مثل پمادهای کورتونی هم در رفع علائم اگزما موثر هستند. همچنین اگر این اگزما ناشی از حساسیت باشد، پزشک می ‏تواند با تجویز آنتی‎‏ هیستامین با حساسیت بدن کودک یا نوزاد مبارزه کند. اسپری‏ ها و کرم‏ های ضدقارچ هم برای کاهش التهاب پوست نوزاد سر مفید خواهند بود.1

آیا می‌توان از اگزما در کودکان پیشگیری کرد؟

به باور متخصصان، اگزما پدیده‌ای ارثی است و در نتیجه راهی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. اما با توجه به اینکه عوامل محرک می‌توانند اگزما را بدتر کند، با اجتناب از این عوامل محرک می‌توان از تشدید علایم جلوگیری کرده یا به بهبود آن‌ها کمک کرد. عوامل حساسیت‌زا عبارتند از:

گرده گل‌ها

کپک

گرد و غبار

موی حیوانات

هوای خشک و دارای رطوبت پایین زمستان

خشکی زیاد پوست

برخی صابون‌ها و مواد شوینده

بعضی از انواع پارچه (مانند پارچه‌های پشمی یا بافت های خشن)

بعضی از انواع محصولات مراقبت از پوست، عطر و ادکلن (به ویژه آنهایی که حاوی الکل هستند)

دود سیگار

برخی غذاها (بستگی به فرد دارد، اما فرآورده‌های لبنی، تخم مرغ، گندم، سویا و دانه‌ها رایج‌تر است)

استرس عاطفی

گرمای شدید

تعریق

در عین حال، جلوگیری از خاراندن ناحیه دچار راش می‌تواند مانع از بدتر شدن شرایط و آسیب شدید پوستی یا ایجاد عفونت ثانویه شود.4

پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.www.doctorepoost.com
3.www.digikala.com
4.www.lafarrerr.com